محققان: درختان بعضی اوقات ارتباط برقرار میکنند
بهگفته محققان، بهنظر میرسد که درختان در هنگام رخداد خورشیدگرفتگی، قابلیت انتقال تجربیات بومشناختی خود را از درختان کهنتر به جوانترها دارند.
این کشفیات افق دانش پژوهشگران درباره درختان را بهطرز چشمگیری گسترش میدهد؛ درختانی که بهگفته متولیان امور، نقش حیاتی در بقای ما در برابر تغییرات اقلیمی و ازدسترفتن تنوع زیستی ایفا میکنند. همچنین این یافتهها شواهدی را تقویت میکنند که نشاندهنده ارتباط فعال گیاهان در اکوسیستمهای آنهاست.
مونیکا گالیانو، پروفسور دانشگاه ساوثرنکراس در استرالیا، بیان کرد: «در واقع، ما شاهد اجرای زنده «وب جنگلگستر» مشهور هستیم!»
[توضیح: وب جنگلگستر (wood wide web) اشارهای به اصطلاح وب جهانی (World Wide Web) در دنیای اینترنت دارد که به طور مختصر www نامیده میشود.]
گالیانو یکی از نویسندگان اصلی مقالهای است که ماه گذشته در مجله «انجمن سلطنتی علوم باز» (Royal Society Open Science) منتشر گردید.
نویسندگان در زمان وقوع یک خورشیدگرفتگی جزئی به کوههای تماشایی دولومیت در ایتالیا سفر کردند تا تأثیر این پدیده بر درختان صنوبر آن ناحیه را بررسی کنند.
آنها حسگرهایی را به سه درخت سالم متصل کردند؛ دو درخت حدود ۷۰ سال سن داشتند و دیگری ۲۰ ساله بود. علاوه بر این، حسگرها به پنج کنده درخت آسیبدیده که سالها پیش بر اثر طوفان دچار خسارت شده بودند، نیز وصل شد.
این حسگرها جریانهای الکتریکی تولیدی درختان را ثبت کردند و نتایج شگفتانگیزی حاصل گردید.
مولکولهای باردار در تمامی موجودات زنده حرکت میکنند و در حین انتقال، سیگنالهایی را ارسال مینمایند. این عملکرد موجب تولید جریانهای الکتریکی میشود که به موجودات زنده امکان میدهد با یکدیگر گفتگو کنند.
پژوهشگران با دنبالکردن این سیگنالها دریافتند که درختان صنوبر به خورشیدگرفتگی واکنش نشان داده و آن را پیشبینی کردند، بهطوری که سیگنالهای الکتریکی زیستی خود را ساعتها قبل از وقوع این پدیده با یکدیگر تنظیم کرده بودند. این تغییرات در آب و مولکولهای موجود در درختان قابل مشاهده بود.
واکنش اولیه درختان مسنتر نسبت به درختان جوانتر به وضوح واضحتر بود، که نشاندهنده این است که ممکن است این درختان برای پیشبینی و واکنش به چنین وقایعی روشهای خاصی را توسعه داده باشند. اما دانشمندان همچنین امواج زیستالکتریکی را شناسایی کردند که میان درختان در حال جریان بودند، هرچند نه بهشکلی که انتظار میرفت.
چارچوب این پژوهش از این مفهوم پشتیبانی میکند که نوعی ارتباط درهمتنیده میان درختان وجود دارد و نشان میدهد که این سیگنالها «بهطور همزمان ظاهر میشوند، نه از طریق تبادلات مادی، مانند انتقال مایعات و مولکولها از طریق ریشهها یا جریانهای هوا».
با این حال، پژوهشگران تأکید دارند که این دینامیک با مطالعاتی که نشان میدهند ارتباطات در فواصل طولانی میان گیاهان به آنها کمک میکند تا عملکردهای فیزیولوژیک مختلف خود را در پاسخ به تغییرات محیطی هماهنگ نمایند، همخوانی دارد.
تغییرات اندکی نیز در کندههای درختان شناسایی شد، گرچه این تغییرات کمتر از آنچه در درختان سالم مشاهده گردید، به شمار میرود.
آنها با بهرهگیری از مدلسازی رایانهای و تجزیه و تحلیل اطلاعات این نتایج را بررسی کردند. آنچه بدست آمد، یافتههای آنها را تأیید کرده و واکنشی «منسجم و مشابه به یک ارگانیسم در مقیاس جنگل» را نشان داد.
آنها همچنین خاطرنشان کردند که این نتایج بر اهمیت حفظ جنگلهای کهنسال در سرتاسر جهان تأکید دارند.
الساندرو کیولریو، یکی از نویسندگان مقاله و استاد موسسه فناوری ایتالیا و دانشگاه وستانگلند، اعلام کرد: «ما اکنون جنگل را نه تنها بهعنوان مجموعهای از موجودات جداگانه، بلکه بهعنوان یک ارکستر گیاهی مرتبط و هماهنگ تصور میکنیم.»