اسرار سنگ‌های مغناطیسی ماه در بطن یک برخورد بزرگ نهفته است
طبق گزارشی از ایتنا و به نقل از اسپیس، یک مطالعه تازه که بر پایه شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای پیشرفته بنا شده، نشان می‌دهد که شاید یک برخورد کیهانی بزرگ در دورانی دوردست، دلیل این پدیده باشد.
در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، فضانوردان برنامه آپولو ناسا سنگ‌هایی از سطح ماه به زمین آوردند. این سنگ‌ها، به‌خصوص نمونه‌هایی که از قسمت دور ماه جمع‌آوری شده‌اند، ویژگی‌های مغناطیسی غیرمنتظره‌ای را به نمایش گذاشتند.
این کشفیات بعدها توسط داده‌های به‌دست‌آمده از فضاپیماهای مدارگرد نیز تأیید گردیدند. اما منبع این ویژگی‌ها که از کجا آمده‌اند، برای مدت طولانی یک معما باقی ماند.
اکنون گروهی از پژوهشگران به رهبری ایزاک نَرِت (دانشجوی دکتری در مؤسسهٔ فناوری ماساچوست یا MIT) بر این باورند که برخورد سیارکی بزرگ به سطح ماه ممکن است دلیل اصلی این مغناطیس شدن باشد. به گفته آن‌ها، این تلاقی می‌تواند به‌طور موقت میدان مغناطیسی ضعیف ماه را تقویت کرده و ردپایی مغناطیسی بر سنگ‌ها به جا گذاشته باشد؛ ردپایی که هنوز قابل شناسایی است.
در زمان‌های گذشته، ماه دارای یک هستهٔ مذاب کوچک بوده است که می‌توانسته میدان مغناطیسی ضعیفی تولید کند. اما این میدان به اندازه‌ای قوی نبوده که به‌تنهایی بر روی سنگ‌های سطحی اثر بگذارد.
شبیه‌سازی‌های نرت و تیم او نشان می‌دهد که در صورت وقوع یک برخورد عظیم – مانند تلاقی‌ای که منجر به شکل‌گیری حوضهٔ بزرگ ایمبریوم شده است – این حرکات می‌توانسته است به‌طور موقت میدان ضعیف را تقویت کند.
این شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد که این برخورد می‌توانسته سطح ماه را به حدی بخار کند و ابرهایی از ذرات فوق‌گرم و باردار الکتریکی به نام پلاسما را ایجاد کند.
این پلاسما شبیه به یک پرده الکتریکی بزرگ به دور ماه منتشر شده و در سمت مخالف محل برخورد متمرکز گردیده است. به همین دلیل، میدان مغناطیسی ماه در آن ناحیه برای مدتی تقویت شده و سنگ‌هایی که در آن ناحیه وجود داشتند، این میدان را در ساختار بلوری‌شان به ثبت رسانده‌اند.
این جریان ممکن است کمتر از یک ساعت به طول انجامیده باشد، اما اثر ماندگاری از خود بر جای گذاشته است. پژوهشگران بر این باورند که امواج لرزه‌ای ناشی از برخورد نیز نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا کرده‌اند. این امواج که در نقاط مختلف ماه منتشر شده و در سمت مخالف محل برخورد جمع می‌شوند، باعث لرزش الکترون‌ها در سنگ‌ها شده‌اند.
این اتفاق دقیقاً در زمان اوج میدان مغناطیسی رخ داده و به همین دلیل باعث می‌شود سنگ‌ها همانند یک عکس فوری، موقعیت میدان مغناطیسی را در خود ثبت کنند.
بنجامین وایس (استاد علوم زمین و سیارات در MIT و یکی از نویسندگان مقاله) این فرآیند را به این صورت توصیف می‌کند: «این شبیه به این است که شما چندین کارت بازی را در هوا پرتاب کنید، در حالی که هر یک از این کارت‌ها دارای یک سوزن قطب‌نما هستند. وقتی کارت‌ها به زمین می‌افتند، همگی در یک جهت جدید مستقر می‌شوند.»
شایان ذکر است که این نظریه هنوز به بررسی‌های میدانی بیشتری نیاز دارد. مناطقی از سمت دور ماه، به‌ویژه نزدیک قطب جنوب، به‌طور خاص دارای بیشترین سنگ‌های مغناطیسی هستند. این ناحیه در حال حاضر جزو اولویت‌های کاوش مأموریت‌های فضایی بین‌المللی است.
برنامه آرتمیس ناسا، که هدف آن بازگرداندن انسان به سطح ماه و ایجاد یک پایگاه دائمی است، همچنین قصد دارد در سال‌های آینده این مناطق را به‌دقت بررسی کند.
اگر مأموریت‌های آتی موفق به یافتن سنگ‌هایی شوند که ویژگی‌های مغناطیسی و نشانه‌های برخوردهای شدید را در خود داشته باشند، این نظریه معتبرتر خواهد شد که یک برخورد بزرگ، منبع اصلی ناهنجاری‌های مغناطیسی ماه می‌باشد.
ایزاک نرت در پایان تصریح می‌کند: «این تنها یکی از اجزای پازل است، اما می‌تواند درک ما را از تاریخچه دینامیکی ماه بهبود بخشد.»
