نشانه‌های خطرناک ابتلا به ام‌اس که یک دهه قبل از تشخیص آن مشخص می‌گردند

پژوهش جدیدی که توسط محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا انجام شده، نشانگر این است که مشکلات روانی می‌تواند به‌عنوان یکی از نخستین علائم بیماری «مالتیپل اسکلروزیس» یا «ام‌اس» شناخته شود؛ بیماری‌ای که نزدیک به ۲.۸ میلیون نفر در سطح جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. مارتا رویز‌ـ‌آلگرو، اپیدمیولوژیست این دانشگاه، به همراه گروهی از همکارانش، به بررسی سوابق پزشکی ۲۳۸ بیمار مبتلا به ام‌اس در کانادا پرداخته و آنها را با اطلاعات مربوط به بیش از ۱۰ هزار فرد که چنین سابقه‌ای ندارند، مقایسه کرده‌اند.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که افرادی که به ام‌اس مبتلا هستند، در سال‌های پیش از تشخیص بیماری، به‌طور چشمگیری بیش از دیگران به‌خاطر خستگی مزمن، سردردهای مکرر، سرگیجه، اضطراب و افسردگی به پزشک مراجعه کرده‌اند. نکته حایز اهمیت این است که این علائم تا ۱۵ سال پیش از ظهور علائم بالینی بیماری در آنان دیده شده بود. علاوه بر این، این بیماران به‌طور محسوس حدود ۸ تا ۹ سال پیش از تشخیص، بیشتر به متخصصان مغز و اعصاب و چشم‌پزشکان مراجعه کرده‌اند. این وضعیت در نهایت به افزایش مراجعه‌ها برای دستیابی به تشخیص نهایی بیماری انجامیده است.

رویز‌ـ‌آلگرو، که رهبری این پژوهش را بر عهده دارد، می‌گوید که در ابتدای راه شناخت نشانه‌های اولیه و واقعی ام‌اس قرار داریم و به‌نظر می‌رسد که مشکلات روانی از جمله نخستین علائمی هستند که باید به آنها توجه شود. وی تصریح می‌کند که الگوهای رفتاری و پزشکی حاکی از آن هستند که ام‌اس یک دورهٔ پنهان و پیچیده دارد که در طی آن اختلالاتی در بدن پیش از ظهور علائم مشخص بیماری آغاز می‌شود.

با این حال، پژوهشگران اشاره می‌کنند که اضطراب و افسردگی به‌طور کلی در میان آحاد جامعه شایع هستند و به‌تنهایی نمی‌توانند نمایانگر ابتلا به ام‌اس باشند. اما اگر بتوانیم ارتباط میان این علائم و ام‌اس را به‌خوبی درک کنیم، شاید بتوانیم روش‌هایی برای شناسایی عوامل خطر و مداخلات زودهنگام پیدا کنیم. در این راستا، هلن ترملت، دیگر اپیدمیولوژیست دانشگاه بریتیش کلمبیا، بیان می‌کند که تشخیص ام‌اس کار دشواری است، زیرا بسیاری از نشانه‌های اولیه، نظیر خستگی، سردرد، دردهای پراکنده و مشکلات روانی، به‌طور عمومی وجود دارند و ممکن است با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شوند.

نتایج این پژوهش که در «مجله انجمن پزشکی آمریکا» (JAMA) به چاپ رسیده، نشان می‌دهد که حمله سیستم ایمنی به غلاف میلین (که غلاف چربی اطراف اعصاب است) از ویژگی‌های اصلی بیماری ام‌اس به شمار می‌رود. این حمله منجر به اختلال در ارتباط میان مغز و بدن شده و ازجمله مشکلاتی چون دردهای مزمن، عدم حس در اندام‌ها و مشکلات حرکتی را به دنبال دارد. از دیگر علائم رایج این بیماری می‌توان به خستگی شدید، اختلالات بینایی و مشکلات شناختی اشاره کرد.

به گزارش وبسایت ساینس‌آلرات، هرچند برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها به‌عنوان عوامل تحریک‌کننده ام‌اس شناخته شده‌اند و بعضی از ژن‌ها نیز در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش دارند، اما همچنان به‌طور دقیق مشخص نیست که چه عاملی موجب اختلال در عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. در حال حاضر، تعدادی درمان موجود است که می‌تواند دفعات عود بیماری را کاهش دهد، اما هنوز درمانی برای متوقف‌کردن کامل پیشرفت ام‌اس در دسترس نیست.

پژوهش‌های گذشته نیز نشان داده‌اند که در برخی بیماران، پادتن‌هایی خاص مرتبط با ام‌اس، تا پنج سال پیش از ظهور علائم اصلی در نمونه‌های خون شناسایی شده‌اند. دکتر ترملت در جمع‌بندی مطالعات می‌گوید که یافته‌های این تحقیق، بازه زمانی شناسایی نشانه‌های اولیه بیماری را به‌طور معناداری جلو می‌برد و این امر می‌تواند مسیر تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی مؤثر را هموار کند.